RBI अधिनियम 1934 की धारा 7

RBI अधिनियम, 1934 की धारा 7 के तहत, केंद्र सरकार को यह अधिकार है कि वह सार्वजनिक हित में भारतीय रिज़र्व बैंक (RBI) को निर्देश दे सकती है, बशर्ते कि यह निर्देश RBI के गवर्नर से परामर्श के बाद दिया जाए। इस धारा का उद्देश्य यह सुनिश्चित करना है कि केंद्रीय बैंक की कार्रवाईयां व्यापक राष्ट्रीय हितों के अनुरूप हों, विशेष रूप से उन स्थितियों में जो सरकार के दृष्टिकोण से महत्वपूर्ण हों l

धारा 7 के तीन मुख्य भाग हैं:
1. धारा 7(1): इसमें केंद्र सरकार को अधिकार है कि वह RBI को सार्वजनिक हित में निर्देश दे सकती है, बशर्ते कि यह निर्देश RBI के गवर्नर से परामर्श के बाद दिया जाए।
2. धारा 7(2): इसमें यह सुनिश्चित किया गया है कि इन निर्देशों के अलावा, RBI के सामान्य प्रबंधन और संचालन की जिम्मेदारी केंद्रीय निदेशक मंडल पर होगी।
3. धारा 7(3): इसमें गवर्नर (या उनकी अनुपस्थिति में नामित उप-गवर्नर) को RBI के संचालन और व्यवसाय का सामान्य प्रबंधन और निर्देशन का अधिकार दिया गया है, बशर्ते कि यह धारा 7(1) के तहत दिए गए निर्देशों के अधीन हो l

इस धारा का उपयोग बहुत कम किया गया है क्योंकि इससे केंद्रीय बैंक की स्वायत्तता पर असर पड़ सकता है। हालांकि, यह सरकार और RBI के बीच नीति मुद्दों पर असहमति के मामलों में विवाद का कारण बन सकता है, जैसे कि NBFCs और अन्य आर्थिक चुनौतियों के दौरान देखा गया है l

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ભારત અને ગુજરાતના સાક્ષરતા આંકડા (in गुजराती)

ભારત અને ગુજરાતના સાક્ષરતા આંકડા તેમજ સાક્ષરતા સાથે જોડાયેલા અન્ય મહત્વપૂર્ણ તથ્યોની નીચે વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી છે: 1. ભારતનો સાક્ષરતા દર: ભારત, વિશાળ ભૌગોલિક ક્ષેત્ર અને વસ્તી ધરાવતો દેશ, સાક્ષરતા ક્ષેત્રે છેલ્લા ઘણા દાયકા દરમિયાન મહત્વપૂર્ણ પ્રગતિ કરી છે. 2011 ની વસ્તી ગણતરી અનુસાર, ભારતનો સરેરાશ સાક્ષરતા દર 74.04% છે.  - પુરુષોનો સાક્ષરતા દર: 82.14% - મહિલાઓનો સાક્ષરતા દર: 65.46% તેના કરતાં 2001 ની વસ્તી ગણતરીમાં ભારતનો સાક્ષરતા દર 64.83% હતો, જે છેલ્લા દાયકામાં લગભગ 9.21% નો વધારો દર્શાવે છે. 2. ગુજરાતનો સાક્ષરતા દર: ગુજરાત, ભારતના મુખ્ય વિકસિત રાજ્યોમાંથી એક, સાક્ષરતા ક્ષેત્રે પણ આગળ છે. 2011 ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, ગુજરાતનો સરેરાશ સાક્ષરતા દર 78.03% છે, જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતાં વધુ છે. - પુરુષોનો સાક્ષરતા દર: 85.75% - મહિલાઓનો સાક્ષરતા દર: 69.68% ગુજરાતમાં સાક્ષરતા વધારવા માટે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ, સરકારી યોજનાઓ અને ખાનગી સંસ્થાઓના સહયોગથી શિક્ષણ ક્ષેત્રે ઘણા પ્રયત્નો કરવામાં આવ્યા છે. 3. રાજ્યોમાં સાક્ષરતા દરની તુલના (2011): - સર્વોચ્ચ સાક્ષરતા ધરાવતાં રાજ્યો:   - કે...
Read more

INS MUMBAI: THE MIGHTY WARSHIP OF THE INDIAN NAVY RECENTLY IN NEWS

Image
INS Mumbai: The Mighty Warship of the Indian Navy The INS Mumbai is a Delhi-class guided-missile destroyer that serves as a formidable asset to the Indian Navy. Commissioned in 2001, the warship has played a vital role in various naval operations and has been a symbol of India's maritime power. Design and Construction The INS Mumbai was built at the Mazagon Dock Limited in Mumbai and was designed by the Indian Navy's Design Bureau. The warship measures 163 meters in length and 17 meters in beam, with a displacement of 6,700 tons. It is powered by two Ukrainian-made gas turbines and two diesel engines, giving it a top speed of 30 knots. Armament and Sensors The INS Mumbai is equipped with an array of advanced weapons and sensors, making it a force to be reckoned with. Its armament includes: - 16x Kh-35 Uran anti-ship missiles - 2x Shtil-1 surface-to-air missile systems - 1x 100mm AK-100 naval gun - 4x 30mm AK-630M anti-aircraft guns - 2x RBU-6000 anti-submarine rocke...
Read more

_The Quasar: Unveiling the Mysteries of the Universe's Most Powerful Objects_

Image
_The Quasar: Unveiling the Mysteries of the Universe's Most Powerful Objects_ In the vast expanse of the universe, there exist objects of immense power and energy, captivating the imagination of scientists and astronomers alike. Among these, quasars stand out as the most enigmatic and awe-inspiring phenomena. In this article, we will delve into the fascinating world of quasars, exploring their nature, characteristics, and the secrets they hold about the universe. _What are Quasars?_ Quasars, short for "quasi-stellar radio sources," are incredibly luminous objects that emit massive amounts of energy across the entire electromagnetic spectrum. They are believed to be powered by supermassive black holes at the centers of distant galaxies, actively accreting material and converting it into energy. _Characteristics of Quasars_ 1. _Unparalleled Luminosity_: Quasars outshine entire galaxies, emitting hundreds of times more energy than the Milky Way. 2. _Distant Origi...
Read more